Mårup

Beschrijving

NV Cruising Guide

Navigatie

De toegang tot de haven is alleen overdag aan te bevelen en niet bij harde wind uit het ZW. De haven wordt benaderd vanuit het zuidwesten via een vaargeul die is gemarkeerd met 3 paar onverlichte boeien.

Ondanks de nominale diepte van 3 meter van de toegangsgeul, bestaat het gevaar van dichtslibben.

Ligplaatsen

Sportboten vinden plaatsen in de twee havenbekkens op 2-3m waterdiepte. In het weekend is de haven vaak druk met zeilers uit Aarhus.

Omgeving

Sanitaire voorzieningen, een fietsverhuur en een kiosk zijn beschikbaar. Er is ook een supermarkt in Mårup.

NV Land Guide

De meningen zijn verdeeld over de vraag of Mårup Havn of Langør de mooiste haven van Samsø is. Beide plekjes hebben door hun afgelegen ligging een vergelijkbare structuur: een handjevol gebochelde huizen, een handvol inwoners en minstens drie handenvol idylle - als deze ongebruikelijke maatstaf recht doet aan de bijzondere sfeer van de kleine havennederzettingen. Net als Langør heeft ook Mårup welvarender tijden gekend. Het kleine dorp aan de Mårup Vig was een veerhaven naar Hov (Jutland) en Tunø. Tegenwoordig vertrekken de veerboten naar Hov vanuit het zuidelijke Sælvig, aan de andere kant van de langgerekte baai.

Bij de aanleg van de kleine haven vorige eeuw had een dominee de ambitie om economisch te concurreren met het zuidelijke Samsø. De mislukking van zijn project op de lange termijn kan de pleziervaarder, die de voorkeur geeft aan een slaperig knus nest, tevreden stellen. Het belangrijkste verschil met Langør, dat slechts enkele kilometers verderop ligt, ligt in de omgeving. De ondiepe fjord en het vlakke natuurlandschap aan de kant van Langør worden gecontrasteerd door grote landbouwgebieden en de steile kust ten westen van Mårup. Het achterland van de haven aan de westkust wordt gevormd door de fascinerende Nordby-heuvels, een landschap dat bij uitstek geschikt is om te fietsen en te wandelen (zie kaart), terwijl het zwemstrand in de zuidelijke Sælvig-baai wordt beschouwd als het beste, d.w.z. het meest kindvriendelijke, op Samsø. Maar daar hoeft u niet heen te gaan, want het strand direct aan de westelijke havenkom laat nauwelijks te wensen over.

Mårup Havn omvat het dorp Mårup, dat terecht wordt beschouwd als een "idylle van vakwerkhuizen en rieten daken". Het pronkstuk van het dorp, op ruim twee kilometer van de haven, is "Beyers Hof", waarvan wordt gezegd dat het er nog precies zo uitziet als 250 jaar geleden. Eén blik door de poort is genoeg om die bewering te geloven. De "Kræmers Hof" is de tweede parel van oude vakwerkarchitectuur. Beide boerderijen liggen aan de hoofdweg in Mårup, dat vanwege zijn rietgedekte huizen met zwart getimmerd vakwerk net zo'n reis waard is als het grootste dorp op het rustige noordelijke deel van het eiland Samsø. Het heeft de toepasselijke naam Nordby (Noorddorp) en ligt goed beschut tussen heuvels, zo'n vijf kilometer ten noorden van Mårup Havn.

Sinds de 17e eeuw is de omvang van het Noorddorp, dat 50 boerderijen en 70 huizen telde, nauwelijks veranderd. In die tijd was dat aantal gebouwen genoeg om een stad te worden genoemd, maar vandaag de dag is het alleen genoeg voor de titel dorp - en een bijzonder rustig dorp, waar je op sommige plaatsen wordt teruggevoerd naar oude tijden.

Wij raden u aan uw wandeling door het dorp te beginnen bij de markt naast de dorpsvijver en de eigenaardige klokkentoren, die luidt voor de diensten hoewel er in de wijde omtrek geen kerk te zien is. De reden waarom de klokkentoren hier toch staat, is nogal pragmatisch: de klokken van de kerk die meer dan twee kilometer ten zuidwesten van het dorp stond, zouden bij ongunstige windrichtingen gemakkelijk kunnen worden afgeluisterd. Daarom bracht de kerk de klokken naar haar kudde, zodat niemand zich voortaan kon verontschuldigen dat hij de klokken niet had gehoord. Bovendien werd het praktische met het nuttige gecombineerd, want ooit werd de wekelijkse vergadering van de stadsoudsten bijeengeroepen met behulp van de vreemde klokkentoren. Tegenwoordig luidt de klok, naast kerkdiensten, bij zonsop- en ondergang en waarschuwt de bevolking bij brand.

De kleine boeren woonden vroeger in de hutzeligen vakwerkhuizen aan de dorpsvijver en de rij lindebomen, hun rijkere collega's in de buitenring, en de gegoede heren hielden de gebeurtenissen in de losse ontwikkeling rond het dorp in de gaten - of beter gezegd, men zou moeten zeggen, hadden er een nieten greep op. Wonen aan de "stinkende" dorpsvijver was in ieder geval uit den boze, want het vee werd hier elke dag gedrenkt. Vandaag is de woonsituatie aan de dorpsvijver er zichtbaar niet meer één voor de minderbedeelden. Sierlijke, kunstzinnig beschilderde deuren, zorgvuldig onderhouden vakwerk en de keramiekwerkplaats "Ved Kæret" bepalen het beeld. Na een eerste indruk kunt u zich versterken met een goede cappuccino in het "Ondergrondse" ijscafé bij de dorpsvijver voordat u verder gaat.

In Smediegyden (Smidsteeg) staat de oude smidse nog steeds - dicht genoeg bij de dorpsvijver voor een snelle toegang tot bluswater. De angst voor brand was in het middeleeuwse Nordby zo groot dat er elke nacht brandwachten patrouilleerden tussen de huizen, die ook controleerden of niemand het dorp verliet. In §70 van het dorpshandvest van 1697 stond zelfs dat "de man die 's nachts aan het oogsten is, vogelvrij zal worden verklaard als iemand die het geloof niet bewaart". Men vreesde dat de buurman de haverschoof van zijn collega na zonsondergang stiekem naar zijn akker zou verplaatsen. Daarom werden de zes stadspoorten gesloten en bewaakt. Wie in de Hæderlighedsgyde (Rechtvaardigheidssteeg) woonde is duidelijk, de dorpspastoor. Zijn opvolgers wonen hier overigens nog steeds in de pastorie, in de buurt waarvan u een kijkje kunt nemen in de keramiekwerkplaats "Liller Keramik".

Niet ver van de dorpsvijver staat op de Schneidermarkt (Skræddertorvet) nog een van de vier bewaard gebleven oude dorpsputten. Deze diepe putten staan alle op de monumentenlijst. Uniek aan deze putten zijn de met veldstenen gebouwde, ketelvormige schachten.

De eenzame ligging van de kerk van Nordby (zie plattegrond) is te danken aan het feit dat het ooit het centrum was van vijf dorpen, waarvan er nu drie zijn verdwenen: Søby, Kongsbøl en Glistrup. Vandaag de dag denkt men dat de dorpen door het Hanzeverbond zijn overvallen en volledig verwoest.

De kerk vertelt in zekere zin zijn eigen verhaal, door de kalkschilderingen op een strook inscripties binnen in de kerk. Het rijk versierde schip werd in de 13e eeuw gebouwd, en de sierlijke westtoren dateert uit de 15e eeuw, wat wijst op banden met het baljuwschap van de kerk in Djursland. Naast de 300 jaar oude gebrandschilderde ramen is een laatgotische kast een van de bijzondere bezienswaardigheden.

Als u in Mårup Havn een fiets heeft gehuurd, zult u iets harder moeten trappen om de heuvels van de "Balleskår"-bergketen ten noordwesten van Nordby te bedwingen. Vanuit Nordby slingert een pad zich omhoog de "bergen" van Nordsamsø in, dat via een kruispunt naar het hoogste punt van het eiland leidt, de 64 meter hoge Ballebjerg. Vanaf hier kunt u bij goed weer genieten van een adembenemend panoramisch uitzicht over heel Samsø en de omliggende eilanden (neem een verrekijker mee!). Tunø, het kleine buureiland in het westen, Djursland in het noorden met het piepkleine eilandje Hjelm aan stuurboord, het voormalige pesteiland Kyholm in het oosten, Stavns Fjord met Besser Rev en Sydsamsø dat zich uitstrekt achter de witte Nordby-kerk liggen allemaal aan uw voeten. In het noorden kunt u Langdal zien liggen. Het water van de gletsjers stroomde tijdens het smelten van de ijstijd door deze holte in het eindmorenelandschap. Vandaag de dag kunt u dit pad te voet of met de fiets het dal in volgen - een prachtige route. Het noorden van het eiland zou echter wel wat minder cultuurgrond en wat meer natuurgrond kunnen gebruiken. Blijkbaar willen de boeren bewijzen dat ze elke heuvel kunnen omploegen, hoe steil die ook is. De aanvankelijk geasfalteerde weg door Langdal gaat over in een onverharde weg die eindigt in een scherpe bocht naar rechts aan de voet van Langdal.

Niet minder charmant dan Langdal is het Grote Dal (bij Møgelskår) dat zich uitstrekt ten westen van Nordby Church, waar de smeltwaterstromen uit de ijstijd ook diepe voren in het land hebben uitgesleten. De kracht van het ijs kan worden gemeten als men ziet dat de "monding" van het Grote Dal 100 meter breed is, en de 22 meter hoge steile oever letterlijk is weggeschaafd door de massa's ijs en water.

Omdat de afstanden niet groot zijn, is de route naar het noordelijke puntje van Issehoved ook goed te doen als onderdeel van een rondtocht (zie kaart). Niet ver van Nordby, op een camping, passeert u eerst Dyvelsten (Duivelssteen), die vroeger als een heilige steen werd beschouwd. De vrouwen geloofden hier het geslacht van hun ongeboren kinderen te kunnen beïnvloeden. Als ze volkorenbrood offerden, werd het een meisje, als ze wit brood offerden, een jongen. Issehoved verdient het inderdaad om een landtong genoemd te worden. Van beide kanten werkt een zeestroming om de punt zo puntig mogelijk te houden, en men kan er ver op uitlopen. Het oostelijke strand van Issehoved lokt wandelaars en als je geluk hebt, is er barnsteen te zien.

Op de 42 meter hoge Telegrafbakken (Telegraph Hill) werden vroeger berichten "overgebracht" naar het vasteland door middel van een grote houten stellage. De code van het bericht kwam voort uit de positie van de steigerdelen ten opzichte van elkaar, die alleen bij goed zicht in Djursland kon worden "gelezen". Vanaf de Telegrafbakken kijk je neer op de boerderij "Mosletgård" en het achterliggende Krähenmoor, waar zo'n 600 jaar geleden de nu dichtgeslibde handelshaven van Nordby lag. Strand- en watervogels houden zich hier bezig met broeden.

Tijdens de rondrit zijn er voldoende mogelijkheden om in Nordby en Mårup proviand in te slaan, maar u kunt ook een bescheiden hoeveelheid levensmiddelen kopen bij de kiosk in Mårup Havn. De fietstocht kan ook worden afgesloten met een bezoek aan het restaurant bij Kræmers Gård in Mårup. Terwijl de kok de maaltijd bereidt, is er gelegenheid om de antiquiteiten te bekijken die in hetzelfde gebouw te koop zijn. Als de boerderij nog gesloten is (het restaurant is alleen 's avonds geopend van 17.00 tot 22.00 uur), raden wij u aan de tijd te doden met een bezoek aan de "galerie" in Mårup, waar kunstenaars en ambachtslieden van het eiland hun werk tentoonstellen.

Als u niet genoeg tijd heeft om over het noordelijke deel van het eiland te fietsen, moet u op zijn minst een wandeling maken langs de klif op de landtong van Asmindør Hage, ten westen van Mårup. Volgens de folklore zou hier ooit een machtig Vikingkasteel hebben gestaan. De bewoners waren gespecialiseerd in het plunderen van passerende schepen. Tegenwoordig grazen hier alleen nog koeien.

Jachthaven Informatie

Neem contact op met

Omgeving

Stroom

Water

Toilet

Douche

Restaurant

Brandstof

Diesel

Kruidenier

Ramp

Fietsverhuur

Vuilnis